05 aug. 2025
De Sneekweek gaat met haar tijd mee. De Nederlandse zeilsport in een dip? Niets van te merken tijdens het openingsweekeinde van de zeilzesdaagse.
Het zijn de karts van de zeilsport. De 2.4 is een razendsnelle boot. Ze trimmen het water. Zelfs bij een stevige wind-tegen. Dankzij de – verplichte – automatische pomp en een diepe, zware kiel zijn ze nagenoeg onzinkbaar. Maar goed, dat zeiden ze over de Titanic ook… Ze worden ook bestuurd door zeilers met een fysieke beperking. Het maakt ze de meest inclusieve zeilklasse. De Hansa en G-klasse worden tijdens de 88ste Sneekweek alleen bemand door zeilers met een lichamelijke of verstandige beperking. In het G-zeilen vaart altijd een begeleider mee.
Maar kom er niet mee aan zetten, met die ogenschijnlijke vermindering van de fysieke en geestelijke mogelijkheden. Ze doet voor de prestaties niet ter zake. Op het water is iedereen gelijk; de golven en windvlagen maken immers geen uitzonderingen. De Stichting Aangepast Zeilen Sneek, kortweg SAZS, organiseert al ruim anderhalf decennium zeilwedstrijden voor aangepaste boten. Han Sterk is hun voorzitter. ,,Iedereen kan zeilen, ook als je denkt dat je dat niet meer kan.”
Annette ten Dam en Maria Poiesz, voormalige zitvolleybalinternational, worden gezien als de grondleggers van de SAZS. In 2006, twee jaar na hun deelname aan de Paralympische Zomerspelen in Athene, namen ze zich voor om de zeilsport in de regio te verrijken met meer wedstrijden en trainingen op het Sneekermeer. En dat is gelukt. ,,We gingen destijds aan de slag onder het mom ‘het moet leuk blijven’”, zegt Van Dam, zilveren-medaillewinnares zeilen op de Spelen in Griekenland.
Gewend aan het leven volgens de topsportmentaliteit, koos het tweetal een lossere aanpak. Het leverde hen, en de aangepaste zeilsport in het algemeen, tot nu genoeg op. Van mei tot en met september wordt wekelijks gezeild onder de vlag van Koninklijke Watersportvereniging Sneek. De vloot bestaat uit vijf Hansa’s, acht 2.4’s, een Valk en twee S/V14’s. Boten die zo ontworpen zijn dat werkelijk iedereen er mee overweg kan. De Hansa kan bijvoorbeeld voorzien worden met een joystick die met de kin kan worden bediend.
De Sneekweek. Hoogbejaard, maar nog springlevend. Dit jaar doen er duizend zeilers mee, verdeeld over zo’n zeshonderd boten. En dat zijn er weer meer dan vorig jaar. Tegen de achtergrond van de afnemende belangstelling voor het zeilen blijft het Sneekermeer vooralsnog goed scoren. Met de KWS als organisatie die vernieuwing hoog in het vaandel heeft. De toename van het aantal aangepaste boten is hier een voorbeeld van.
Maar ook de verkiezing van Marieke Guichard, die bij de officiële start van de Sneekweek uitgeroepen werd tot Panschipper, is een teken dat de Sneker zeilhub voorbij de horizon kijkt. Het werd weer tijd dat een vrouw de belangrijke onderscheiding, vanwege haar vrijwillige verdiensten voor de Sneekweek, kreeg. Pas twee keer eerder viel een vrouw de eer ten deel. De vorige was drie jaar geleden, toen Trynke Schuurmans de Pan kreeg uitgereikt.
De zeilzesdaagse telt tijdens en in aanloop zo’n honderdvijftig vrijwilligers, van wie ongeveer de helft uit vrouwen bestaat. Ook in diversiteit blinkt de KWS uit. Zaterdag en zondag zeilde de armada onder prima omstandigheden. De op beide dagen vlagerige wind vereiste extra concentratie van de zeilers, maar leverde wel spectaculaire wedstrijden op. En soms ging het gewoon mis. Zoals in de Regenboogklasse, waar een groot deel van de vloot zondagmorgen de boei miste.
De oranje baak werd rechts gerond, terwijl de kenners weten dat die kleur altijd via bakboord verloopt. Een typisch gevalletje kuddegedrag, zeiden de kenners: wanneer er een verkeerd gaat, volgt de rest. Een van de weinigen Regenbogen die wel de juiste koers koos, werd bemand door het Loosdrechtse trio Henk Bergsma, Henk Jan Vissia en Roelof de Vries (Regenboog 145). Ze werden uiteindelijk vierde, op flinke afstand van de winnende stuurman Leo Hartman (Warmond).
Terug naar de Hansa Liberty, zoals de klasse officieel heet. Liberty is vrijheid en dat is precies wat de acht deelnemers zondag ervoeren. Het is de eerste keer dat deze eenmansboot aan de Sneekweek meedoet. Finny Teitsma uit Heerenveen beleefde zondag een ouverture die enigszins teleurstelde. Vlak voor de finish werd ze nog ingehaald waardoor ze niet als vierde maar vijfde eindigde. ,,Dat was even flink balen. Helemaal omdat het om overkwam tegen Erwin Boven, een trainingsgenoot.”
Teitsma komt uit voor Alles is Mooglik, een afdeling binnen KWV Frisia uit Grou. Over haar kansen voor de rest van de week is ze helder. ,,Vierde of vijfde, want de top drie is te goed.” Winnares Vera Voorbach, voorzitter van de Nederlandse Hansa Liberty, is topfavoriet om de Sneekweek te winnen. In haar kielzog strijden Wilma van den Broek en Hanneke Deenen om de andere podiumplaatsen. Het drietal zeilt onder de vlag van WV Zeewolde.
Teitsma wil best of the rest worden: ,,Het was een pittige wedstrijd. Een stevige wind over een lange baan. Dan voel je het wel, na dik twee uur varen. Voor sommigen van ons is dit erg zwaar.” Teitsma bestuurt haar boot met een ‘normale’ stuurknuppel, waar de meeste anderen een joystick hanteren die met hand of zelfs met de kin of mond wordt bediend. De Hansa is maatwerk: aangepast naar de mogelijkheden. ,,Morgen Erwin verslaan”, is Finny duidelijk over haar actuele doelen. En de rest van de week?
De mooie wind van dit weekeinde in de zeilen, garandeert overigens allerminst zekerheid voor de rest van de week. Zo zette de wedstrijdleiding zondagavond een streep door de wedstrijden van dinsdag omdat die dag veel harde wind wordt verwacht. De helft van de geplande wedstrijden worden maandag gevaren. De andere dertien races worden, afhankelijk van de weersomstandigheden, naar woensdag of donderdag verplaatst.